80. rocznica mordu przy Młynówce Królewskiej i ul. Prądnickiej
20 października 1943 roku hitlerowscy Niemcy w okolicach szkoły przy ulicy Mazowieckiej mordują dziesięciu Polaków. Kolejna taka egzekucja odbywa się 28 października przy ulicy Prądnickiej.
W 80. rocznicę tych wydarzeń, w piątek 20 października o godzinie 13.30 składamy kwiaty i zapalamy znicze przy miejscu straceń przy ulicy Prądnickiej (na wysokości wiaduktu kolejowego), a 14.00 przy kamieniu upamiętniającym pierwsze z tych wydarzeń (Młynówka Królewska na wysokości przedszkola samorządowego). Następnie idziemy do sali gimnastycznej szkoły podstawowej przy ul. Urzędniczej na rozmowę z przedstawicielami Instytutu Pamięci Narodowej oraz Muzeum Krakowa.
Październikowe egzekucje wpisują się w ciąg mordów dokonanych na Polakach w Generalnym Gubernatorstwie w roku 1943, z których najbardziej znaną jest ta upamiętniona nazwą ulicy 28 lipca 1943. Podobny jest ich cel: odwet, chęć zastraszenia przez okupanta. Każda z nich ma jednak swoje cechy indywidualne. Wyróżnikami są: skala straceń, pretekst, aktualna wiedza na temat listy ofiar oraz klucz ich doboru: spośród ludności lokalnie zamieszkującej dany obszar, z łapanek czy zakładników przebywających w ówczesnym więzieniu Gestapo przy ul. Montelupich. Ofiarami są osoby obwiniane za różne akty sabotażu wobec okupacyjnej władzy, współpracę z podziemiem niepodległościowym lub inne "akty nieposłuszeństwa". Najczęściej jednak to osoby zupełnie przypadkowe.
O specyfice egzekucji krowoderskich porozmawiamy z dr Marcinem Chorązkim z Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej oraz Tomaszem Stachowem i z-cą kierownika Oddziału ulica Pomorska Muzeum Krakowa. Śledztwo w tej sprawie w latach '70 ubiegłego wieku prowadziła ówczesna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich (w wolnej Polsce jej bardzo dalekim odpowiednikiem jest Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu). Zachowały się akta prokuratorskie przed pięćdziesięciu lat, jak i nazwiska świadków, w tym lokalnych Mieszkańców.
W spotkaniu udział wezmą też wielopokoleniowe krowoderskie rodziny, które utraciły swoich bliskich w podobnych egzekucjach na terenie całego Krakowa.
Rozmowę poprowadzę razem z radnym Marcinem Gregą, z którym to wydarzenie przygotowaliśmy.
Dzisiejsza Młynówka, wspomnienie odnogi Rudawy, zasilającej niegdyś królewskie Młyny, park linearny, przestrzeń zabaw i dorastania kolejnych pokoleń, to także miejsce upamiętnienia ofiar.
Organizatorem obchodów jest Rada Dzielnicy V oraz Zespół Szkolno-Przedszkolny z ul. Urzędniczej. Partnerami: Instytut Pamięci Narodowej oraz Muzeum Krakowa.
Nietypowe godziny uroczystości są związane z rytmem pracy szkół biorących w nich udział, niemniej wydarzenie jest adresowane do wszystkich Mieszkańców.
Zapraszamy
Łukasz Mańczyk
